YARA İYİLEŞMESİ
Dört evreden oluşur:
1-      Hemostaz evresi: Yaralanmanın hemen ardından başlar
2-      İnflamasyon evresi: Birle üç gün arası
3-      Proliferasyon evresi:3-24 gün
4-      Matürasyon/remodelling evresi:24 gün-2 yıla kadar sürer
1-      HEMOSTAZ EVRESİ: Yaralanma sonrası hemostaz ve inflamasyon süreçleri başlamaktadır. Küçük damarlarda vazokonstrüksiyon ve pıhtılaşma ile birlikte kesilen damarların ucunda pıhtı oluşumu gerçekleşir.Trombositler doku onarımını başlatacak faktörleri açığa çıkarırlar. Bu evrenin bakımın amacı; kanamanın durdurulması, pıhtı oluşumu ve baktiriyal kontaminasyonun önlenmesidir.
2-      İNFLAMASYON EVRESİ:
Yara iyileşmesinin temel evresidir.Yüksek vasküler permabilite nedeniyle kan hücrelerinin yaralanma bölgesine gelmesi gerçekleşir. Trombosit faktörlerin oluşturduğu vazokonstürsiyon ortadan kalkarak yaralanmadan otuz dakika sonra mast hücrelerden bradikinin ve histamin sağlanır. Yara bölgesinde daha fazla eksuda toplanır. Lokositler vücudu mikro organizmalara karşı koruyarak yarayı temizlerler. Bağışıklık sistemi bastırılmış olan hastalar da ise, normal inflamasyon evresi oluşmaz ve iyileşme gecikir.
3-PROLİFERASYON EVRESİ:
Üç evrede ana unsuru granülasyon, kontraksiyon ve epitelizasyon vardır.
a-      Parlak kırmızı  karnabahar görümünde, kan damarları yönünden zengindir.
b-      Kollajen sentezi: Fibroblastlar yarada yırtılma direncini sağlayan faktördür. Kollajen üretimini sağlar.
c-      Anjiongenesis: Yeni kan damarlarının oluşumudur. Yara iyileşmesinin  sonuna kadar devam eder.
d-     Kontraksiyon: Yaranın iyileşme sürecinde, yara kenarları çekilmeye başlar.
e-      Epitelizasyon: Epitelyum hücreleri granülizasyon dokusunun üzerine gelerek vasküler yara yatağını kapatırlar.
4-      MATÜRASYON EVRESİ: Gerilme direnci artar, vasküler yatak kaybolur, sıkar dokusu koyu kırmızı renk alır. Bir süre sonra beslenmenin artmasıyla, gümüşsü bir renge dönüşür.
Yarayı;  akut yaralar, kronik yaralar diye iki bölümde değerlendiririz.
Akut ve kronik yarada kullanacağımız pansuman ürünlerinin ve beslenme de önemidir.
Örnek besinler: Protein, vitamin;a,c,e,b12, çinko,demir.
YARA YATAĞININ SINIFLANDIRIMASINA GÖRE TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Epitelizasyon oluşmuş bir yarada, ılık ve nemli tutmak, eksudayı kontrol altına almak, dış etkenlerden koruyarak epitelizasyonu sağlamaktır.(Kremler,hidrokolloidler,sünger pansuman)
Granüle Yaralar:
Granüle yaralarda (hidrojeller,sünger pansumanlar, hidrofiberler,hidrokolloidler,alginatlar) kullanılır.
Hipertrofik granüle yaralar, çoğu zaman arteryel ülser yada karsinoma ile karıştırılabilir. Hipertrofik granüle dokular, yavaş gelişirken arteryel ülser ve karsinomalı dokular hızlı gelişir. Hipertrofik granüle yaralarda hafif basınç uygulayacak yara örtüsü seçilmelidir. Nekrotik yaralarda debritman yapılmalı, eksuda enfeksiyon kontrol altına alınmalı. Yaranın durumuna göre hidrojeller, hidrokolloidler, hidrefiber pansuman ürünleri seçilmelidir. Enfekte yaralarda hastanın ağrısının azaltılması, rahatlaması, enfeksiyonun kontrol altına alınması için yara yatağına uygun iyonik gümüşlü ve yüksek emiş kapasitesine sahip pansuman ürünü seçilmelidir.